Περί επικοινωνίας ΙΙ

Η επικοινωνία συχνά παίρνει πολύ παράξενες μορφές... Θα αναφέρω λοιπόν μια περίπτωση που μου έχει προκαλέσει μεγάλη εντύπωση... 

Φέρτε στο μυαλό σας Οθωμανική αυτοκρατορία. 19ος αιώνας... Δηλαδή στην εποχή που είναι τεράστια, φαινομενικά πανίσχυρη, αλλά έχει χάσει πλέον την πολεμική της ορμή και σιγά σιγά βυθίζεται σε ένα κράμα βαρβαρότητας μαζί με τρυφηλότητα. Φέρτε στο μυαλό σας τις γυναίκες στην κοινωνία αυτή: χωρίς καμιά πρόσβαση στη μόρφωση... χωρίς δικαιώματα... χωρίς να ορίζουν στοιχειωδώς τον εαυτό τους. Φέρτε τις γυναίκες αυτές, τουρκάλες, ρωμιές, αρμένισσες, οβριές, σλάβες, κλειδωμένες πίσω από χοντρούς τοίχους και βαριές πόρτες,  να αντικρύζουν τον κόσμο πίσω από τα καφασωτά του γυναικωνίτη. 

Jean-Léon Gérôme,  Pool in a Harem, 1876

Θεωρητικά αυτές οι γυναίκες δεν θα ήταν σε θέση να επικοινωνήσουν με τον έξω κόσμο. Πολύ δε περισσότερο δεν θα μπορούσαν να έχουν ερωτική αλληλογραφία με νόμιμους και παράνομους εραστές. Οι μόνες επαφές που επετρέποντο ήταν ή μεταξύ τους, ή με τους άντρες της οικογένειας ή με τους ευνούχους. Μόνο σημείο που ελεύθερα μπορούσαν να συναθροίζονται το χαμάμ. Θεωρητικά παντελώς αποκλεισμένες... Θεωρητικά...

 

Τον 19ο αιώνα μια βρετανίδα, η λαίδη Μαίρη Μόντακιου βρέθηκε να ζει στην Κωνσαντινούπολη ως σύζυγος του Βρετανού Πρόξενου. Έρχεται λοιπόν σε στενή επαφή με τις συζύγους των οθωμανών για να ανακαλύψει ένα μαγικό υπόγειο κόσμο. Στα πλαίσια αυτού του υπόγειου κόσμου είχε αναπτυχθεί και μια υπέροχη υπόγεια επικοινωνία... Ένας πλήρης κώδικας με σύμβολα που για όλους περνούσαν αδιάφορα, παρεκτός για τους ερωτευμένους που συμμετείχαν στον υπέροχο αυτό χορό...                                                                                                      

Από την Λαίδη Μαίρη λοιπόν μαθαίνουμε πως ένα ξεχασμένο μικρό μαργαριτάρι στο παράθυρο της αγαπημένης σήμαινε "είσαι το μαργαριτάρι ανάμεσα στις όμορφες". Ένας μπαχαρικό γαρίφαλλο ότι "είσαι ένα γαρίφαλλο, αλλά φεύγεις γρήγορα".  Ένα τριαντάφυλλο ότι "σε αγαπώ από καιρό, αλλά εσύ δεν με γνωρίζεις καν".  Μια τρίχα πάνω σε ένα κομμάτι ζυμάρι (για να μην χάνεται μάλλον)  σήμαινε πως "είσαι κορόνα στο κεφάλι μου". Μια ρώγα από σταφύλι ότι "είσαι τα δύο μου μάτια". Λίγοι κόκκοι πιπεριού "στείλε μου επιτέλους μια είδηση" ενώ μια χρυσή κλωστή "πεθαίνω, έλα σύντομα".      

                                         

Φανταστείτε το σκηνικό: η οδαλίσκη να κρεμά στο παράθυρο της μια χρυσή κλωστή για να την προσέξει ο ένας, ο πολύτιμος "φρουρός" της και να καταλάβει πως τον περιμένει, πως πεθαίνει γι' αυτόν...                                                                                                                                     

Υπέροχο δεν είναι;                                                                                                                                         

Πίπης.                                                                                                                                                                

ΥΓ. Βιβλιογραφικά μπορείτε να ανατρέξετε για περισσότερες πληροφορίες στο βιβλίο της Suraiya Faroqhi, Κουλτούρα και καθημερινή Ζωή στην Οθωμανική Αυτοκρατορία